Αρχαιολογικό Μουσείο Ναυπλίου
Το αρχαιολογικό μουσείο Ναυπλίου στεγάζεται από τις αρχές της δεκαετίας του 1930 στο επιβλητικό Ενετικό τριώροφο κτίριο που οριοθετεί τη δυτική πλευρά της πλατείας Συντάγματος. Πρόκειται για ένα από τα ωραιότερα και καλύτερα διατηρημένα μνημεία της εποχής της Ενετοκρατίας στην Ελλάδα. Στο Αρχαιολογικό Μουσείο στεγάζονται εκθέματα από ανασκαφές της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, της Αρχαιολογικής Εταιρείας και των Ξένων Αρχαιολογικών Σχολών καθώς και δωρεές (Γλυμενόπουλου, Νικάνδρου).
Κορυφαίο έκθεμα του μουσείου αποτελεί η μυκηναϊκή πανοπλία των Δενδρών που χρονολογείται στα τέλη του 15ου αι. π.Χ. Πρόκειται για το λαμπρότερο και εντυπωσιακότερο δείγμα του αμυντικού οπλισμού των Μυκηναίων που διασώθηκε ως τις μέρες μας. Εντυπωσιακά είναι τα μεγάλα τροχήλατα ειδώλια του 13ου και του 12ου αι. π.Χ. από τη Μιδέα και την Τίρυνθα καθώς και το κεφάλι γυναικείου ειδωλίου του 12ου αι. π.Χ. από την Ασίνη, γνωστό ως ο «άρχων της Ασίνης». Σημαντικά εκθέματα αποτελούν επίσης οι πήλινες αναθηματικές ασπίδες, που βρέθηκαν στην Άνω Ακρόπολη της Τίρυνθας που χρονολογούνται στις αρχές του 7ου αι. π.Χ. Οι μοναδικές στο είδος τους γραπτές παραστάσεις των ασπίδων συγκαταλέγονται ανάμεσα στις πρωιμότερες αφηγηματικές σκηνές με μυθολογικό περιεχόμενο.
Ο χώρος της μόνιμης έκθεσης του μουσείου έχει συνολική επιφάνεια 580τ.μ. και καταλαμβάνει τον πρώτο και τον δεύτερο όροφο.
Πολεμικό μουσείο Ναυπλίου
Το Πολεμικό Μουσείο Ναυπλίου που εγκαινιάστηκε το 1988, στεγάζεται σε ένα πέτρινο νεοκλασικό κτίριο της λεωφόρου Αμαλίας στο κέντρο του Ναυπλίου, αποτελώντας ουσιαστικά παράρτημα του αντίστοιχου μουσείου της Αθήνας.
Το κτίριο στο οποίο στεγάζεται αποτελεί αυτούσιο ιστορικό μνημείο αφού πρόκειται για το οικοδόμημα που στέγασε τη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων στα πρώτα χρόνια της λειτουργίας της. Στους δύο ορόφους του Πολεμικού Μουσείου εκτίθενται με χρονολογική σειρά κειμήλια της νεότερης ιστορίας της Ελλάδας από την Επανάσταση του 1821 έως και την Απελευθέρωση από τις γερμανικές κατοχικές δυνάμεις (1944).
Εθνική Πινακοθήκη – Παράρτημα Ναυπλίου
To διατηρητέο νεοκλασικό κτίριο της οδού Σιδηράς Μεραρχίας αρ. 23, κτίστηκε το έτος 1905 και χρησιμοποιήθηκε από τον ιδιοκτήτη του γυναικολόγο ιατρό και μετέπειτα Δήμαρχο Ναυπλιέων Γεώργιο Μηναίο ως κατοικία και ιδιωτική κλινική. Μεταγενέστερα, όταν έπαυσε η λειτουργία της κλινικής, στεγάστηκαν διαδοχικά στο κτίριο η έδρα της 4ης Σιδηράς Μεραρχίας, το Νοσοκομείο Ναυπλίου, Ανώτερα Διοίκηση Χωροφυλακής και τελευταία, η ταβέρνα με τίτλο ο Νικόλας. Το κτίριο περιήλθε στην κυριότητα του Δήμου Ναυπλιέων και το 1997, παραχωρήθηκε στην Εθνική Πινακοθήκη για να λειτουργηθεί ως παράρτημα της. Η υποδειγματική ανακαίνιση του κτιρίου και ο μουσειολογικός εξοπλισμός του έγινε οπό το Κοινωφελές Ίδρυμα Ωνάση.
Σήμερα το παράρτημα Ναυπλίου θεωρείται ένα από τα αρτιότερα και τελειότερα περιφερειακά μουσεία της χώρας. Αξίζει να το επισκεφτείς για να δεις τη μόνιμη έκθεση έργων με τίτλο «1821- Μορφές και θέματα του Αγώνα της Ελληνικής Ανεξαρτησίας». Εδώ θα ξεχωρίσεις δημιουργήματα σπουδαίων Ελλήνων καλλιτεχνών όπως του Θ. Βρυζάκη, του Ν. Γύζη, του Νικ. Λύτρα, του Διον. Τσόκου κ.ά., μέσω των οποίων θα ταξιδέψεις στους αγώνες των ηρώων του 1821 μιας και τα ιστορικά γεγονότα και τα κατορθώματα των ηρώων προσεγγίζονται με ανθρωπιστικό τρόπο.
Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα
Το Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα – Βασίλειος Παπαντωνίου στεγάζεται σ’ ένα νεοκλασικό κτίριο των αρχών του 20ου αιώνα. Αποτελείται από το ισόγειο και δυο ορόφους. Στο ισόγειο στεγάζεται η υποδοχή των επισκεπτών και το πωλητήριο του Μουσείου. Το κτίριο που στεγάζεται το Μουσείο του Ιδρύματος βρίσκεται στην οδό Βασ. Αλεξάνδρου 1 και Σοφρώνη. Το 1974 η πρώτη έκθεση στο μουσείο είχε θέμα τις αγροτικές και αστικές φορεσιές της Πελοποννήσου. Από το 2006, στο ήδη αναμορφωμένο εσωτερικά κτίριο, παρουσιάζεται η έκθεση με θέμα «Ελληνικόν Άστυ: Ναύπλιον 1822-1922». Η νέα μόνιμη έκθεση αφορά κυρίως το αστικό Ναύπλιο και τις γύρω περιοχές.
Στο ισόγειο παρουσιάζονται ετερόκλητα μουσειακά αντικείμενα σε μια τολμηρή ελεύθερη εγκατάσταση για να τονιστεί η πολυμορφία της συλλεκτικής φιλοσοφίας του ΠΛΙ.
Δημόσια Βιβλιοθήκη «Ο Παλαμήδης»
Η Βιβλιοθήκη ιδρύθηκε το 1949 από τον Προοδευτικό Σύλλογο Ναυπλίου “Ο Παλαμήδης”. Το 1952 γίνεται δημόσια και λειτουργεί με την επωνυμία «Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Ναυπλίου «O Παλαμήδης» υπό την εποπτεία του Υπουργείου Παιδείας. Δεν αποτελεί μόνο, ένα οργανωμένο κέντρο πληροφόρησης αλλά και ένα πνευματικό και πολιτιστικό κέντρο. Σήμερα απαριθμεί πάνω από 75.000 τόμους βιβλίων περιλαμβάνοντας σπουδαίες συλλογές, όπως μέρος της βιβλιοθήκης του Άγγελου Τερζάκη και του Βασίλη Κυριακόπουλου, τα χειρόγραφα του Αντώνη Λεκόπουλου, τις παρτιτούρες του Βασίλειου Χαραμή, και ένα μεγάλο μέρος από την προσωπική βιβλιοθήκη της κ. Κλειώ Πρεσβέλου. Σημαντικότερο όλων, είναι η σπάνια βιβλιοθήκη του Γυμνασίου του «πρώτου εν Ελλάδι», που περιλαμβάνει τα ονομαζόμενα «παλαίτυπα», σπάνια και πολύτιμα βιβλία (το παλαιότερο είναι έκδοση του 1504). Τα βιβλία, είναι ψηφιοποιημένα και είναι στη διάθεση των ερευνητών. Στους χώρους της βιβλιοθήκης λειτουργεί Δανειστικό Τμήμα, Αναγνωστήριο, που περιλαμβάνει Δημόσιο Κέντρο Πληροφόρησης για αναζήτηση πληροφοριών μέσω του διαδικτύου, Τοπικό Τμήμα, καθώς και αρχείο Εφημερίδων και Περιοδικών. Απαριθμεί πάνω από 6.000 εγγεγραμμένα μέλη στα οποία παρέχει δωρεάν της υπηρεσίες της.
